Onze bank belde hoe wij onze aflossingsvrije hypotheek gaan aflossen. Is dat verplicht? | RD | André van Luijk
Artikel: André van Luijk
Een aflossingsvrije hypotheek heeft vrijwel altijd een einddatum, die doorgaans ligt op 30 jaar na het afsluiten. Op die datum moet de hypotheek volledig zijn afgelost. Een zeer beperkt aantal banken verstrekt aflossingsvrije hypotheken zonder einddatum – maar die vormen echt de uitzondering op de regel. Een aflossingsvrije hypotheek is zelden een probleem: vrijwel geen enkele hypotheek loopt 30 jaar. Meestal is-ie al overgesloten, afgelost of bij verhuizen weer opnieuw op 30 jaar gezet. Mocht iemand na 30 jaar nog steeds bij dezelfde geldverstrekker zitten, dan herfinanciert hij of zij deze schuld weer met een andere schuld. Verder mag een aflossingsvrije hypotheek maximaal de helft van de woningwaarde zijn. De andere helft moet al afgelost worden. Door een aflossingsvrije hypotheek komen mensen kortom zelden in betalingsproblemen.
Toch zetten banken de laatste tijd enorme druk om de aflossingsvrije hypotheek actief te monitoren. Dit komt omdat de Europese Centrale Bank (ECB) vindt dat alle hypotheken afgelost moeten worden. Zelfs oude spaarhypotheken ziet de ECB niet als een aflossingsvrije hypotheek. Een aantal jaar geleden liep er al de campagne "van aflosvrij naar aflosblij".
Mijns inziens is er vooral sprake van druk vanuit toezichthoudende instanties, dan dat er daadwerkelijk een probleem is. Door strengere monitoring en toezicht op risico’s dwingen toezichthouders banken tot het vaker benaderen van klanten met aflossingsvrije hypotheken. Een collega-adviseur vertelde mij dat een bank zelfs een klant van 84 jaar vroeg hoe zij haar hypotheek over 20 jaar ging aflossen. Deze verandering heeft gevolgen voor maatwerk voor bijvoorbeeld senioren, scheidende echtparen en eigenaren van woningen met funderingsrisico's.
Bij een bijeenkomst van een grootbank werd gezegd dat klanten met een aflossingsvrije hypotheek om de drie jaar hun inkomen moeten aanleveren om te bepalen of ze de aflossingsvrije hypotheek nog kunnen betalen. Maar, vroeg ik me af, als een klant niets aanlevert, kan een bank eigenlijk niets doen. En zou de bank bij het aflopen van de rentevaste periode de rente verhogen? Het antwoord was dat de rentes voor aflossingsvrije hypotheken mogelijk met meer dan een half procent zouden stijgen. Gezien de enorme hoeveelheid extra werk die banken erbij krijgen, had ik dit wel verwacht.
De eerste updates van banken zijn al binnen. Aflossingsvrije maatwerkhypotheken worden stopgezet en bij verlenging van de hypotheek worden aflossingsvrije hypotheken omgezet naar annuïteitenhypotheken. Een logisch gevolg van de toegenomen druk vanuit Europa. Het is in deze fase nog enigszins speculeren wat de definitieve gevolgen zijn. Mijn inschatting is dat maatwerk fors zal afnemen. En bij verhuizen kan een bank de spelregels veranderen. Ook kan de bank aan het einde van de looptijd extra eisen stellen. Bij het aflopen van een rentevaste periode is dit ingewikkelder, maar een bank kan dan dwingender eisen stellen, omdat er dan sprake is van een nieuw voorstel.
Uiteraard ben ik niet tegen aflossen, maar de vraag is of de dwingende regulering vanuit Europa niet een probleem wil oplossen dat er eigenlijk niet is.