RD - Hoe bouw ik zelf een goed pensioen op? - André van Luijk
Artikel van André van Luijk in het RD
Het pensioenstelsel in Nederland heeft verschillende pijlers. Allereerst heb je het staatspensioen. Dit is ook wel bekend onder de naam Algemene Ouderdomswet (AOW). Deze wet is een soort basis en voorkomt een diepe armoede bij ouderdom. Het is echt een basis, want mensen die alleen AOW ontvangen, hebben het naar de maatschappelijke norm niet breed. Als tweede pijler heb je het werkgeverspensioen. Mensen in loondienst bouwen vaak via hun werkgever pensioen op. Als dat niet gebeurt, of heel beperkt, dan is er nog een derde pijler: die waarbij jezelf pensioen opbouwt. De “vrijwillige persoonlijke inkomensvoorzieningen” wordt die genoemd.
Om te bepalen hoeveel pensioen je moet opbouwen, is het verstandig om eerst te bepalen hoeveel je nodig hebt. Van het verschil tussen je inkomen en je uitgaven leef je. Misschien heb je nog een hypotheek of een gezin, waardoor je lasten hoger zijn – maar die kunnen op de pensioendatum lager zijn. Het inkomen kan daardoor ook lager zijn. Het gaat er uiteindelijk om hoeveel je maandelijks besteedbaar over hebt. Een ander aspect dat belangrijk is, is dat het leven steeds duurder wordt. De afgelopen jaren hebben we te maken gehad met enorme inflatie. Wat vijf jaar terug nog een reëel pensioen leek, kan nu ineens tegenvallen. Bij het opbouwen van je toekomstige pensioen moet je daarom ook rekening houden met de kans dat alles in de toekomst duurder is.
Wat mij in de praktijk opvalt is dat je beter spreiding kunt hebben in je pensioenopbouw. Mensen die alleen hun hypotheek aflossen, zijn figuurlijk ‘steenrijk’, maar als je vermogen alleen in de stenen zit, kun je daar geen eten van kopen. Anderen hebben een verhuurd pand en zien dit als hun pensioen, maar nu de regels voor verhuur fors veranderd zijn, is deze belegging voor veel mensen van een lust een last geworden. Mensen die een combinatie hebben van spaargeld, beleggingen, een lage hypotheek, stukjes pensioen bij de werkgever of een persoonlijke lijfrente, zijn financieel beter voorbereid op hun pensioen.
Waarom is hierover nadenken belangrijk? Je bouwt over een lange periode van soms 40 jaar vermogen op. In zo'n lange periode verandert er enorm veel. De fiscale regels wijzigen heel vaak, er zijn periodes van economische recessie en economische bloei. Ook je persoonlijke situatie kan fors veranderen. Het is daarom belangrijk dat je op een wat bredere manier vermogen opbouwt voor later. Als de situatie of de spelregels in de tijd veranderen, is het makkelijker om daarin financieel mee te bewegen. Veel mensen weten dat spreiding bij beleggen belangrijk is, maar spreiding in de manier van vermogensopbouw, zoals bijvoorbeeld het aflossen van je hypotheek, sparen en geld opbouwen via een persoonlijke lijfrente is net zo belangrijk. Je creëert zo flexibiliteit en een robuustere financiële situatie.
Uiteraard is rendement ook belangrijk, zij het met een kanttekening. Vaak denken mensen vooral aan het rendement, maar bij een rendement hoort ook een risico. Als het rendement heel hoog is – zoals op gokken met crypto's – dan is het risico ook heel groot. Je pensioen op die manier opbouwen kan een snelle manier lijken om je doelen te halen, maar het is eigenlijk starten aan de verkeerde kant van het opbouwen van een goed pensioen.