De belastingdruk op vermogen wordt steeds groter. Wat zijn de plannen voor de nieuwe box 3-heffing?
Artikel: André van Luijk
Het plan was de nieuwe box 3-heffing (of vermogensrendementsheffing) in 2025 in te voeren, maar dit is uitgesteld tot 1 januari 2028 vanwege capaciteitsproblemen bij de Belastingdienst. Wat zijn de plannen?
Box 3 werd ook wel de pretbox genoemd. De belasting op vermogen ging namelijk uit van een forfaitair rendement. Een forfaitair rendement is een fictief percentage waarmee de Belastingdienst uitrekent hoeveel winst je op je vermogen hebt gemaakt, los van wat je werkelijk hebt verdiend. Over het fictieve bedrag betaal je vervolgens belasting. Omdat het werkelijke rendement jarenlang hoger was dan het forfaitaire rendement deed niemand moeilijk. Tot de rente richting nul zakte. Spaarders voelden zich ineens gedupeerd en in hun recht op eigendom aangetast. Vermogens met weinig rendement werden aangeslagen alsof ze wel rendement hadden. Ook beleggers waren uiteindelijk niet blij, want als je in een jaar fors verlies maakt, word je toch aangeslagen alsof je rendement maakt.
Vanaf de tweede helft van 2025 kun je bij de Belastingdienst je werkelijke rendement opgeven als dat lager is dan het forfaitaire rendement. Dat klinkt aantrekkelijk, want het kan leiden tot een belastingteruggave. Maar let op: het is niet altijd voordelig. Vooral aandelenbeleggers maken kans op teruggave over 2018 en 2022. Obligatiebeleggers moeten kijken naar 2017, 2018, 2021 en 2022. En vastgoedbeleggers vooral naar 2023. Je kunt echter niet alleen verliezen op een deel van je beleggingen opvoeren en voor een ander deel kiezen voor het oude, vaak gunstigere, forfaitaire rendement. Je moet je volledige box 3-vermogen meenemen, inclusief spaargeld, beleggingen en vastgoed.
De huidige wetgeving is overbruggingswetgeving. Per januari 2028 moet er 36 procent belasting betaald worden over het werkelijke rendement. Veel mensen maken zich nu nog druk om de huidige box 3-heffing, maar de nieuwe wetgeving gaat veel verder. De vermogensaanwas is belast en de vermogensvrijstelling van 57.684 euro per persoon komt te vervallen. De plannen gaan daarnaast uit van een rendementsvrijstelling van 1.800 euro. Stel dat je aandelenportefeuille groeit in een jaar van 45.000 naar 50.000 euro, dan ben je in dat jaar 1.152 euro aan belasting kwijt.
Maar wat gebeurt er als de WOZ-waarde van je vakantiehuis met 30.000 euro stijgt? Je kunt niet een stukje van je vastgoed verkopen om je belastingclaim te betalen. De oplossing is om bij vastgoed pas te betalen als je daadwerkelijk verkoopt. Stel, je verkoopt je vastgoed na 10 jaar en de WOZ-waarde is met 150.000 euro gestegen, dan betaal je bij verkoop 53.352 euro aan belasting. Zoals wel vaker in Nederland schieten we van het ene uiterste naar het andere. De pretbox zal veranderen in een stressbox en ieder jaar zal de aangifte je rendement behoorlijk afromen. Weliswaar is de wetgeving nog niet ingevoerd en volgt er binnenkort nog een discussie, maar het draagvlak is groot – over de volle politieke breedte. Ook een nieuw kabinet zal de wet vrijwel zeker willen invoeren.