Emigreren: Pensioen en AOW bij emigratie – waar betaal je belasting?| André van Luijk

Artikel: André van Luijk

Duizenden Nederlandse emigranten worden jaarlijks verrast door onverwachte belastingheffing op hun AOW en pensioen. Het verschil tussen een zorgeloze oude dag in de zon en financiële problemen? Een goede voorbereiding.

Belastingheffing: Nederland, je nieuwe land, of beide?

Veel Nederlanders die emigreren, ontvangen later nog steeds AOW en pensioen uit Nederland. De cruciale vraag is dan: waar betaal je belasting – in Nederland of in je nieuwe woonland? In veel belastingverdragen geldt dat het land dat de AOW uitbetaalt ook mag heffen. Maar er zijn uitzonderingen. Sommige landen, belasten AOW-inkomen zelf. Nederland geeft dan een vrijstelling om dubbele belasting te voorkomen.

Het wordt problematisch wanneer je verhuist naar een land waar géén belastingverdrag mee bestaat. Dan kunnen beide landen belasting heffen over hetzelfde inkomen. Je AOW en pensioen vallen daardoor aanzienlijk lager uit dan verwacht. Emigreren naar een goedkoper land kan uiteindelijk toch duurder blijken.

Dit risico geldt trouwens niet alleen voor AOW, maar ook voor lijfrente-uitkeringen en pensioen uit collectieve regelingen.

Vrijwillige AOW-voortzetting: vaak vergeten, grote gevolgen

Ben je nog niet met pensioen, dan speelt belastingheffing op uitkeringen meestal niet direct, omdat je inkomen uit Nederland stopt zodra je vertrekt. Maar er is een ander aandachtspunt: je AOW-opbouw.

Een praktijkvoorbeeld uit mijn adviespraktijk

Ik heb eens een klant advies gegeven die ruim twintig jaar ontwikkelingswerk in het buitenland had gedaan. Nadat hij terugkwam bleek dat financieel had hij één cruciale stap overgeslagen: hij had nooit zijn AOW-opbouw vrijwillig voortgezet bij de Sociale Verzekeringsbank.

Toen hij op zijn 67ste terugkeerde naar Nederland, ontving hij slechts 40% van de volledige AOW-uitkering. Hij had geen aanvullend pensioen opgebouwd en geen vermogen om op terug te vallen. Het resultaat: ondanks zijn leeftijd moest hij blijven werken om zijn huur en boodschappen te kunnen betalen.

Voor iedere jaar dat je niet in Nederland woont en niet vrijwillig verzekerd bent, mis je 2% van je volledige AOW-uitkering. Twintig jaar buitenland betekent dus 40% minder AOW – en dat voor de rest van je leven.

Dit hoeft overigens niet per se via vrijwillige AOW-premies geregeld te worden. Je kunt ook bewust kiezen voor vrije vermogensvorming in je nieuwe land. Het punt is: niets regelen en er ook niet over nadenken, kan later tot grote financiële problemen leiden.

Daarom is het bij internationale verhuizingen altijd belangrijk om drie dingen helder te hebben:

- Welke voorzieningen heb je in het land van vertrek?

- Welke voorzieningen gelden in het land van aankomst?

- Welke afspraken (belastingverdrag, sociale zekerheidsverdrag) bestaan er tussen beide landen?

Vooral bij blijvende uitkeringen zoals AOW en pensioen kunnen de financiële gevolgen enorm zijn als deze vragen niet tijdig worden beantwoord.

Volgende keer: Starters die leven als digital nomad – hoe regel je je pensioen als je geen vaste woonplaats hebt?

Meer weten over emigratie naar Zuid-Amerika? Meld je aan voor ons volgend event op 10 december.