De Nieuwe Wereldorde loopt dwars door Latijns-Amerika | Ab Flipse

Artikel: Ab Flipse

In onze vorige nieuwsbrief hebben wij verslag gedaan van onze reis naar Paraguay. Ook bezochten we in buurland Brazilië de indrukwekkende Iquazu watervallen, een immens complex van zo'n 275 watervallen aan de grens met Argentinië en Paraguay. Kortom, we zaten letterlijk midden in Zuid-Amerika.

Net voor ons vertrek las ik een buitengewoon interessant artikel van Frank Knopers (Geotrendlines) met de titel ‘De Nieuwe Wereldorde loopt dwars door Latijns-Amerika’. Hieronder een korte samenvatting.

Latijns en Midden-Amerika worden gezien als de geopolitieke achtertuin van de Verenigde Staten. Toch voltrekt zich buiten het zicht van de meeste mensen een fundamentele verandering. China en Rusland breiden in hoog tempo hun invloed uit in een regio die Washington traditioneel als zijn exclusieve invloedssfeer beschouwde. China investeert in diverse landen in de aanleg van havens en spoorlijnen om de aanvoer van grondstoffen veilig te stellen en is voor veel landen in deze regio nu al de belangrijkste handelspartner. Ondertussen haalt Rusland diplomatieke banden aan en zoekt militaire samenwerking met landen als Cuba, Venezuela en Nicaragua.

Voor de Verenigde Staten betekent het vooral dat de geopolitieke concurrentie zich gevaarlijk dicht bij de eigen grenzen afspeelt. Met alle economische en politieke gevolgen van dien, want ook de Verenigde Staten willen toegang behouden tot grondstoffen in Latijns-Amerika en controle over het Panamakanaal als belangrijke route voor zowel de handel als voor de Amerikaanse marine.

Aangezien de Trump regering de focus verlegt van wereldwijde hegemonie naar regionale dominantie wordt dit continent de inzet van een geopolitieke uitruil. Zijn buitenlandbeleid draait minder om interventies aan de andere kant van de wereld en meer om het veiligstellen van invloed in het westelijk halfrond. Door financiële deals en diplomatieke druk op respectievelijk Argentinië en Panama. Op deze manier probeert Washington terrein terug te winnen dat het de afgelopen twintig jaar uit handen liet glippen.

Deze heroriëntatie hangt nauw samen met Trump's streven om het conflict in Oekraïne te beëindigen. Als de oorlog in Oekraïne via diplomatie wordt bevroren of beëindigd, komen middelen en aandacht vrij voor herstel van de Amerikaanse invloed in Latijns-Amerika.

Die aanpak past in een groter beeld. De wereld ontwikkelt zich naar een multipolaire orde, waarin geen enkele macht nog alles kan bepalen. Stabiliteit ontstaat alleen wanneer grootmachten elkaars kernbelangen en invloedssfeer erkennen en respecteren. Dat maakt de weg vrij voor een toekomstig overleg tussen de drie grote wereldmachten van deze tijd: de Verenigde Staten, China en Rusland — vergelijkbaar met grote conferenties uit het verleden die nieuwe machtsbalansen vastlegden.

Tijdens een dergelijke top zouden de drie grootmachten afspraken kunnen vastleggen over wie waar dominante invloed uitoefent: de VS op het gehele Amerikaanse continent, China in de Zuidoost-Aziatische regio en Rusland binnen zijn directe Euraziatische omgeving. In ruil daarvoor zouden Moskou en Beijing hun militair-strategische aanwezigheid in Latijns-Amerika moeten afbouwen, terwijl Washington zich terugtrekt uit de Russische grensregio’s.

Voor Latijns-Amerika kan zo’n meer evenwichtige inrichting van de wereldorde een zegen zijn. Niet langer een strijdtoneel van rivaliserende grootmachten, maar een regio die zélf kan profiteren van economische kansen. Het biedt ook een kans om de strijd in Oekraïne te beëindigen. De uitdaging is om die verschuiving in goede banen te leiden. Niet alleen door dialoog, transparantie en wederzijds begrip tussen de drie grote wereldmachten, maar ook in samenspraak met de landen in de regio zelf.

Er wonen momenteel 480 miljoen mensen in betrekkelijke vrede in Latijns en Midden-Amerika. Er is geen honger, droogte etc. Nu ik met eigen ogen de potentie van met name Paraguay heb gezien, hoop ik oprecht dat het deze kant opgaat met dit continent. De kansen liggen er en de wil om iets te bereiken is er ook. We zullen zien wat de toekomst ons brengt.

Meer weten over emigratie naar Zuid-Amerika? Meld je aan voor ons volgend event op 10 december.